PUZONET သို့ ရောက်လာကြသူအပေါင်းကိုယ်စိတ်နှဖြာကျန်းမာရွှင်လန်းရှိကြ ပါစေ၊ ဤBlogကလေးပြုလုပ်ခြင်းသည်စာပေဗဟုသုတများ တိုးစေရန်ရည်ရွယ်၍ ပြုလုပ်ထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

The perfect time to celebrate the love of God and family and to create memories that will last forever. Jesus is God's perfect, indescribable gift. The amazing thing is that not only are we able to receive this gift, but we are able to share it with others and every other day of the year.

တစ်ဦးသိတာနောက်တစ်ဦးကို မျှပေးတာ မင်္ဂလာရှိ၏

SA╬AI-Z❤ -SANGPY ®

Zo Minam Khantona Diing Kithutuohna Kisam Hi

A masa pen in mihing a ih pien zaw cieng , ih nu ih pa leh unau sang gam a tawm a tam ki nei ciet hi. Tua pan kikhang toto in pilna sinna mun leh na sep sil bawlna mun te ah a hi zong in ,kipawl pih , nasep pih mi a om toto hi. Mi hing ih cih pen ei ma ngen tang a kinung ta thei lo a hi zieh in, “Man Is Social Being,”  na  kici hi.Mihing in pawl nei kul , na zong hon sep kul cihna hi. Tua bang a mi tawh kipawl a na ih sep na te ih zawna ding leh ih muol suoh theina ding ih nasep pih teng tawh kithutuoh ding kisam kia hi.
Kithutuohna a om sih a leh,ih na sepna te bangma taang tung zolo ding a hi hi. Tua zieh in Zo minam khantona ding      kithutuohna kisam masa cih thu phawh ciet vai.
Kithutouhna  pen UNITY na kici a, tua kammal khat sung ah alphabet laimal(5) pha a hi hi. Tua laimal (5) te khat zaw cieng khat a khietna a hoih lam in bawl to leih Kithutuohna ding a kisam thu
te kimu thei hi.
U= Unselfish ( Ang sung huom lo).
Mi dang te tawh kilem nuom a , kithu tuoh nuom ih hi leh eima ang sung ding beh sem lo ding cihna hi. Ang sung huomna in mipi huom zolo a hizieh in kithutuohna om thei lo hi. Ang sung huomna pen              “ corruption” na kici a, pawlpi sung leh kipawlna tuomtuom te sung ah kibuoi pih mama hi. Minam sungah kithutuoh ding ih deih leh ang sung huom lo ding kisam mama hi. 
N = Negotiation( Lemtuohna).
Na sepna khat popo ah sep khiel bawl khiel cih pen a om thei zel a hihi.Tua bang hun ih tuo cieng in lem tuo kiana ( Negotiation) kisam  hi. Khat leh khat dih kitu, kithu tung tu in lemtuohna ih bawl thei sih leh        kilemna leh kithutuohna te om thei lo ding hi. Sep khiel bawl khiel leh ham khielna te ang om zenzen leh lemtuohna bawl pai ding kisam hi. Tua hi leh thu hoih pieng in kilemna leh kithutuohna ang om kia ding a   hihi.
I = Intergrity ( Dihtatna/ Hokum manna ).
Kipawlna khat sung ah dihtatna , hokum manna cih zongh a kisam mama khat a hi hi .A thu hi leh a mimal hi leh thu manna dihna tawh kicing a , ang om cieng lung muonna ang om to a lung muon na pan in kizatat na leh ki thutuoh na te hing om to  a hi hi. Tua a hi zieh in 
kithutuohna a om theina ding hokum manna zong a thupi khat a hihi.
T = Trust ( Muonna).
Khat leh khat ih kimuonna in zong kithutuohna pieng sah hi. Mi ih muon ten thu hing gen leh kisaang thei pai a, ih muon phat lo te thu gen pen kisaang thei pah lo hi. Tamdan pen leitung tawndan khat ma a hi cieng ngaih sut huoi thukhat a hihi. Khat leh khat kimuonmawna tea om cieng, innkuon sung, pawlpi sung leh kipawlna sung ah kilemlona leh kithutuoh lona te pieng in buoina pieng thei hi. Kithutuohna a omna ding in khat leh khat kimuonna zong a kisam khat a hihi.
Y = Yourself (Nangma leh nangma).
Greek mipil ( philosopher ) khat a hi Socratis genna khat ah, “Knowing Yourself is the Beginning of all Wisdom,” na ci hi. Eima leh eima ih hina kisit tel ding, kithei ding cihna hi. Mihing leh Ganhing a kilamdannazong tammi thu mah hi pai hi.Ganhing te a ma leh a ma kisit tel thei lo, a hina vuh kithei lo vuh hi. A ma thei pen an neh ding beh hi.Mihing in an neh a sui kawm in a ma leh a ma kisit tel thei, a hina kitheithei a hi zieh in, Pasien zong um thei, Pasien piehsa  a minam leh a gam leh a lei zong thupi sah cih dan hing hi to hi. Mihing te sung  ah zong neh ding beh thupi sah a , a hina kitel va teh lo, gam leh minam thu thuseh lo ganhing tawh kilam dang khol lo mi pawl khat zong om veve hi.  Tua zieh a mipil pa Socratis in ei leh ei     kitheina in  pilna zo sie ii a zungpi ( a bulpi ) a naci a hihi. Tam nam (5) te in UNITY kici kithutuohna pieng sah a , tua pan in khantona pieng to kia a hihi.
Tua zaw cieng, a thei huoi mama thukhat ah, kilemna leh kithutuohna a ih neih ding pen thupi kisa ciet hi ta ma leh ih sandan kilam dang thei hi. A zaw deuh in ih Zo sung a ih sandan pen- ih ki thutuoh pum khat ih suoh na ding , pawlpi khat sung, kipawlna khat sung ah om ton ding , cih ngaih sutna hi. A hi ding bang in , kizangh thei tahtah lo thu khat a hihi. A gentena inan ih neh cieng in ih gilpi sung a kigawm sieng veve a hi cieng ci in beel sung khat ah gawm in huon ton leih tua mi an pen kinethei nawn lo ding  hi. A buh, a metui ci te a munmun ah ih lui in ih deih dandan ih neh cieng a gil vana kinei thei pan a hihi.

Russia gam kumpi a nasem ngai a hi Mr. Gorbachev in, “Peace is not unity in SIMILARITY but unity in DIVERSITY,” na ci hi. “Kilemna ih ci pen a kibang teng kithutuoh na hi lo a, a kibang lo teng kithutuohna hi,” na  ci hi. Tu lai tah ih Zo sung a ih buoi pih pen thu khat a hihi. Kilemna leh kithutuohna , a omna ding in Similarity ( Ih dan kibang ding ) lam ah kal suon masa ih hi hi. A gentena inUnited States of America kici American gam sung ah state 50 vaal om hi. A hi hangstate khat leh khat thu guihun ( Law ) te kibang lo hi. State pawl khat ah numei leh numei, pasal leh pasal kinung thei ci a hi zong in state pawl ah zavom a ki pan kham thei gui thei te kikhaam lo ci te a hi zong in Law tuomtuom a neih vuh hang in gambup kivai puohna ( Constituion ) sung ah kipum khat veve uh hi. Zo ta te ngaihsut dan a kitawn hi leh America gam zong a om lo ding a hihi. 
Zo ih ci cieng in, Zo kam pau teng beh hi lo a Pu Zo suon leh hah zosieh a hihi. Tu hun cieng khat leh khat ih kam ham te ih tawndan pawl khat kilamdang in ih om dohta hi.. Gentena in, Zo kam ham sung ah Dopmul te leh Sihzaang sung a Suontah te a kibang a hia, Falam gam lam ah zongh Falam kam ham Lienzaw leh Manlun ci te tampi a na om a hihi. Zo history laibu a na bawl Zo mipil khat a hi Dr. Vumson     ( Suontah ) genna khat ah Ih Zo sung kithutuoh theilona leh ih kikhen thaangna thu in, ih kikawmna leh ih kizopna hamsatna, tuol gaal ih neihna leh lo gam te zieh a hihi. Tua te zieh in khat leh khat kilem lona te pieng in, leitung gam vai hawmna,tawndan te leh biehna kilamdang to hi,1   na ci hi.

Tu hun cieng in tuol gaal ci te om nawn lo hi ta ma leh Zo min tawh kisai , ih sandan kibang lo in ih om vuh hi.India gam lam a ih sanggam ten ZO min pen ZOU tawh malgawm a, Tedim. Teizaang, Gungal mi te pawl khat in ZOMI cidan in Zo min deih kaih to kia lai uh hi.ZO min pen bangma laimal beh lap lo ding leh Pu Zo sung kuon pum khat ih hina thu mi tampi te ( a deuhdeuh in khang tha te ) in ang thei siemna ding a koimapo in mawh puohna ih nei hi. Pu Zo suon ih hina tel kim hi leih ZO sung ah kikhenna te om nawn lo ding a, kithutuohna lam ih manaw ding a hihi.

Tu ni cieng dong gam thupi te tawndan kivai puohdan te ih thei hun hi ta hi. Pilna ( education ) level zong saang ding kisam hi. Education is fundermental to development and growth, a na ci kia ma bang in pilna siemna kicing ih nei ding zong thu bulpi khat hi kia hi.Pilna siemna ih nei cieng thu tel theina kinei a, thu ih tel tah cieng in a kibang lo ih hina ciet tawh kithutuohna pieng to kia a, kithutuohna kipum khatna pan khantona hing om toto ding a hihi.

Nidang  khanglui lai hun te in zong ih pu ih pa ten kithutuohna te na thupi sah mama vuh hi. Zo la,

Ka khawkhai mai tang e, guolsa no bang,  ka khaw khai mai tang e. 

Ka giel manglo lai e, guolsa no bang, ka giel mang lo lai e.. a ci la te en leih Zo ta ten kithutuohna  thupi sah a hi lam kilangh mama hi.

Thukhupna: Zo minam te ih khantona ding saguol bang a keng khai kituoh a mailam kal suon ding hun hi ta hi. Kithutuohna om lo in ngimna, ngaihsutna te bangza ta in hoih nan leh kimatut zo lo ding hi. Tua ahizieh in, Ih Zo minam khantona ding pel lo a kisam pilna saang pipi ih ngana ding hakat ciet ban ah kithutuohna (unity) ding a kisam ih gen thu (5) te  lungngai kawm in kithutuoh in Pu Zo min lun khau bang zuun ciet leih Zo laukha hing pal lun ding hi.


Reference:
1. Dr Vumson (Suantak), “Zo History. Aizawl: Mizoram, India, 1986, p.7-8. 


By: Sitni : Kham En Thang
Zo Gam Pu

No comments:

Post a Comment

ကျွန်တော်သည် ပညာရှင်တစ်ယောက် မဟုတ်ပါ ၊ ပညာသင်ယူနေသော လူတစ်ယောက် ဖြစ်သည်/

ပြောချင်တဲ့ စကားလေးတွေ ပြောနိုင်တယ်နော်

♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥PUZONET မှ လှိုက်လဲစွာကြိုဆိုပါ၏ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ လူတို့အကြိုက် ဆယ်ခါလိုက်လည်း မလိုက်တစ်ခါရှိခဲ့ပါမူ ကြီးစွာရန်သူ စွဲမှတ်ယူ၏

I ❤ you , because I ❥ you don't hate me.