PUZONET သို့ ရောက်လာကြသူအပေါင်းကိုယ်စိတ်နှဖြာကျန်းမာရွှင်လန်းရှိကြ ပါစေ၊ ဤBlogကလေးပြုလုပ်ခြင်းသည်စာပေဗဟုသုတများ တိုးစေရန်ရည်ရွယ်၍ ပြုလုပ်ထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

The perfect time to celebrate the love of God and family and to create memories that will last forever. Jesus is God's perfect, indescribable gift. The amazing thing is that not only are we able to receive this gift, but we are able to share it with others and every other day of the year.

တစ်ဦးသိတာနောက်တစ်ဦးကို မျှပေးတာ မင်္ဂလာရှိ၏

SA╬AI-Z❤ -SANGPY ®

ZO MINAM NI




CHIN NATIONAL DAY - / - ZO MINAM NI


“February (20) ni Zo Minam Ni hi.” ci-in, Tanlang Zo laisimbu(Tedim Pau) sung ah a om mabang in, February lha hingtung zel aa, ni thupi ih “Zo Minam Ni” zongh hingtung zel ahimanin, ih minam ni hing pian khiatna tangthu, athei nailo leh athei nuam’te aa dingin, atom in, hingh at vang. Banghangahei cileh, “ZO” a kici “MINAM” te ii “NI” pen, ei “ZO” mite aa dingin, ni thupi pen khat ahi zieh, ahi hi.


ZO MINAM TANGTHU ATOM:

1. B. C kum 2000 hun in, Shen(China)gam sung, She Chuan leh Kansuh akici munte ah Zo mite na tenng ta vuhi.
2. A.D kum 300 pawl in, ih Kawl-gam sung, Hoekaung Valley pan hing lut vuhi. (Ih khi-tangte pen, tuami Hoekaung valley ih teng(ten) lai hun aa, ki-to hi. Suang hilo in, gip/cim cibang singnaai nam khat suangsuoh ahi hi.
3. A.D kum 800 pawl in, Irrawaddy leh Chindwin gun kigawmna gun-ka(confluence), tuhun Myin Chan myo pawl ah na tenng vuhi.
4. A.D kum 835 ciangin, Shengam pan pan Nan Chao minam te’n, a’ng sim ciang in, Chindwin gun kantan in na taai vu aa, pawl-khat(A Cho Chin’te) lhang lam manaw in na kikhin in, tu’ Pagan leh Pohpa kimm teng ah na tenng in, tua pan na kikhin suhsuh vuhi. Pohpa mual pen, A Cho Chin’te dawithoi na mual nahi ngai in, Pu-pa mual aci vuh, Kawl te’n Pohpa angci suoh ahi hi. Ei Zo mite pen, Chindwin gun kantan in, MonYwa kimm, tua pan Pagan aa maang Kawl kumpi te’n gam ang kek ciangin, Saw, Yaw, Gangaw lam kikhin in, tua pan Mittar gun duang zui-in hing kikhin toto vuh aa, tu’ Kawlpi khua na tung vuhi.
5. A.D kum1374 ciangin, Shan kumpi te’n gam hingh kek in, Kyi-taung-nyo in, Kawlpi ah khuapi hingh lam in, Kawlpi kulhpi tawh a’ng um ciang, ihpu-ihpa’te Cimnuai ah na lal to vuhi.
6. A.D 1400 pawl in, Cimnuai khua kitung dingin ummaw huai hi.


“ZO MINAM NI” HING PIANDOH NA:


1. 1885 kum in Mikaang te’n, Kawlgam hingh la vuhi.
2. 1892 ciangin Zogam(Khamtunggam) hingh la vuhi.
3. 1896 kum in “Chin Act” kici ki-uhna thu-gui-lhun hingh bawl aa, Uhpi’ten uhna hingh pia hi. Tuami uhpi te’n phiangsie nam(6) kais ah hi.
4. 1948 January 4 ni-in, Kawlgam in Mikaang’te khut sung pan suohtatna(independence) ngah hi.
5. 1947 gam-thuguilhunpi(constitution)khatna, khawk (5) “Chin Special Division” sung, taang(196,197&198) tawh kizui in, “Council of Chin Affair” hing piang hi. Tuami “Council of Chin Affair” makai’te(Wam-thu-maung, Za Hre Lian, Mang Tung Nung…….’te) in, mipi in ‘uhpi ki-uhna’ deihlai leh deihnawnlo ci thu kan masa aa, kideih nawnlo cithu, amu vuhi.

6. Ki-uhna thaa ding tawh kisai makai’te Falam khuapi ah 1948 Jan.5 ni panin, 10 veitah kizomh in, kikumhna nei vuhi. Tuaban ah Feb, 18, 19 leh 20 ni, Falam khua ma-ah mipi tawh kikup tonna neikia vuhi. 1948 Feb. 20 ni, mipi thukimna kila in, thusun No.(4) na ahi, “Uhpi’te uh-na tawpsah in, Council of Chin Affair in Zo gam uh ding” cithu khut a kilam ciangin, mipi(5000) lah ah4983 in thukimna khutlam in, 17 in khut lam lo hi. Tua pan in, “Uhpi’te” leh “Chin Act”, maimang tahi.

7. 1950 Oct. 9, ni-in, ‘Council of Chin Affair’ in, 1948 Feb. 20 ni pen “Zo Minam Ni” in kipsah vuhi.
8. 1951 kum in Mindat Khuapi ah, a (1) vein a Zo Minam Ni kibawl aa, tualaitah aa Kawlgam Prime Minister U Nu in, ‘thukim-piihna leh lungdam-piihna lai’ puoh hi.
9. 1956 kum in Za Hre Lian(Minister of Chin Affair) in, Zo Minam Ni pen, February 20 ni pan in, ama suoh ni ahi December 4 in hingh kheel hi. Mipi lungkim lo ahimanin, kip lo hi.
10. 1960 kum Mindat khuapi Zo Minam Ni ah U Nu mama pei in va kihal hi. Motor lam tung nailo ahiziehin, sakol tung ah tuangin pei hi.

“Zo MINAM NI (CHIN NATIONAL DAY)” pan “CHIN STATE DAY”

1. 1966 kum, a kum(18) na Chin National Day Mindat khuapi ah kibawl aa, tua laitah aa Party(ma-sa-la) lampan aa thuneih Colonel Myint Thein in ‘Chin National Day’ pan in ‘Chin Special Division Day’ in khel ding hanthawn ahimanin, Zo Makai Zum(Chin U-si Zum) pan thukim in, ‘Zo Minam Ni’ pan ‘Zo Special Division Ni’ aa kheelna lai khat (11/7/1966 nimit, lai-nambat, Ta ka-29/04(1)) tawh Kawlgam bup Tawlanyi Council zumpi ah, lai khanng vuhi. Tawlanyi Council pan, (25/11/1966 nimit, lai-numbat, uh sah-15 bah-la-chaih/66) tawh, ‘Zo Special Division Day’ tawh kheel ding kiphal lohi, Zo Minam Ni ma(h) in kikipsah hi, ci’n lai thuhkia hi. Tua ciangin Chin U-si pan, kipsahna lai(9/1/1967 nimit, lai-nambat, ya ka-29/04(2) tawh, Khamtung gam zum zosie, Kawlgambup Ministry of Information tungtawn in, Kawlgam radio news leh newspaper’te pan, tangko vuhi.

2. 1986 kum in, ‘Chin State Day’ ci dingin thu hing ging leuleu aa, Matupi khuami U Manng Lian in, Kawlgambup Party zumpi ah, thukimlona lai, siakhau-lai tawh, puoh hi. Party Zumpi pan, ‘Zo Minam Ni’ ma(h) aa kipsahna lai puoh kia hi.
3. ‘Zo Minam Ni (Chin National Day)’ pen 1948 Feb 20 ni hi aa, 1950 Oct. 9 tualaitah aa, Zo mi makai’te gelna leh, Zo mi buppi in thukim in a kipsah hi. Chin State pen, 1974 kum aa kibawl Kawlgambup Constitution (2) na, Khawk(30), taang(b) na aa “Chin Special Division pen Chin State in kikheel hi” ci-in na om aa, tuami constitution mipi thukimna tawh, 1974 March, 1 ni-in aki kipsah ciang in, “Chin State” hingpiang pan ahi hi. Tua ahiciangin, ‘Zo Minam Ni’ pen ‘Chin State Ni’ tawh kheel thei nading athu omlo hi. Chin State Day cia ih bawl nuam leh, atuam vivel in kibawl thei hi.

4. Khamtung gambup ah, ‘Uhpi thuneihna’ 1948 Feb. 20 ni’n mipi vote tawh kitawpsah hi, ici hi. Zo kual ah Pu Hen Za Kham(Khua Mun), Pu Vum Lian Kham(Geel Mual), Pu Lian Kho Mang(Phaai Tu), Pu Tuang Za Go(Lom Zaang), Pu Let Suoh(Siih Pek), Pu On Kho Mang(Hiang Zaang) leh Pu Thawn Hang(Tui Mui)te makai(h) natawh innpi’te kihek aa, 1942 kum in Innpi’te siehkaihna ki-kie sak hi. ‘Zo Minam Ni’ na phut masa’te min ih mangngilh lo ma bang in, innpi’te uhna pa’n, ei na tankhia, ih Zo makai’te zongh, phawk den huai kasa hi.

NGAIHSUN HUAI THU PAWL KHAT:

Minam khat ci-in, Mianam ni khat in bawl tei vang un, Chin National Day aci pawl, “Laimi Phunpi Ni” aci pawl “Zo Minam Ni” aci pawl leh “Zomi Namni” aci pawl(Mindat, Matupi, Kanpalet, Paletwa lamte’n bangh aci diei thei lo) apawl pawl in kibawl, cithu ihmu ding vuhi. “Chin Minam” sung ah kipumkhatna omlo ci kimu thei aa, lungnop huai khollo hi. Min khat tawh ih bawl zo thei nading uh hanciam lai ding thu ahi hi.
ZO min tawh abawl sung nangawn ah zongh, Zo Minam Ni ci nuamlo in, Zomi Nam Ni aci tawh, Zo Mi Nam Ni aci tawh, Zomi Namni aci tawh om sawnsawn lai ahimanin, Zo leh “Zomi” kibangh lohi ci’a a khen nuam mi pawl khat om ci-in kimu thei aa, mailam hun ding ih ngaihsun ciang, lungnop huai khol lo hi.
Ken kahi leh, ih Minam min ZO hi aa, ZOMI hilo hi cin ka um aa, tuami ka um(up)na tawh kizui in, ZO MINAM NI aci’te tawh, bawlton sawm ingh.

By: Kam Khen Mang

Feb. 1, 2014 (Singapore)

No comments:

Post a Comment

ကျွန်တော်သည် ပညာရှင်တစ်ယောက် မဟုတ်ပါ ၊ ပညာသင်ယူနေသော လူတစ်ယောက် ဖြစ်သည်/

ပြောချင်တဲ့ စကားလေးတွေ ပြောနိုင်တယ်နော်

♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥PUZONET မှ လှိုက်လဲစွာကြိုဆိုပါ၏ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ လူတို့အကြိုက် ဆယ်ခါလိုက်လည်း မလိုက်တစ်ခါရှိခဲ့ပါမူ ကြီးစွာရန်သူ စွဲမှတ်ယူ၏

I ❤ you , because I ❥ you don't hate me.